Kategori: ArcGIS

ArcGIS ile ilgili yaşadığımız tüm sorunlar ve çözümleri

Kategoriler
ArcGIS

ArcGIS için ITRF Koordinat Sistemi

Türkiye’de sıkça kullanılan bir datum olan ITRF96 3 derecelik koordinat sistemi ne yazık ki ArcGIS’te tanımlı projeksiyon sistemleri arasında bulunmamakta. Peki bunun için ne yapmamız gerekir?

NetCAD ITRF96 3 Derece

Verimiz NetCAD ortamında ise Özellikler => Projeksiyon Bilgileri Kısmından projeksiyonu ED50, WGS84 gibi koordinatlara dönüştürüp ardından ArcGIS’e atabilirsiniz.

Elinizde NetCAD yok ve size gelen dosya .shp uzantılı (ya da raster veri) ancak koordinat tanımlanmamışsa ne yapmalısınız?

  1. Öncelikle aşağıdaki dosyayı indirin ve bir yere çıkartın.ArcGIS için ITRF96 3 DERECE PROJEKSİYON SİSTEMİ
  2. Data Management Tools => Projections and Transformations altında 1 no’lu “Define Projection” aracına tıklayın. Dosyanızı seçtikten sonra Coordinate System kısmındaki 2 no’lu yere tıklayın. Ardından 3 nolu aşağı oka basıp 4 no’lu Import… düğmesine tıklayın.ArcGIS Projeksiyon Tanımlama
  3. Açılan pencereden az önce indirdiğiniz dosyalardan ilgili Dilim Orta Meridyen Derecesini seçin. Hangisini seçeceğinizi (27, 30, 33, 36, 39, 42 ve 45) bilmiyorsanız aşağıdaki görselden yararlanın. (Büyütmek için tıklayabilirsiniz. Resmin altındaki bağlantıya tıklayarak A3 kağıt boyutunda PDF halini de indirebilirsiniz.)
    Türkiye Pafta Bölümlemesi
    Türkiye Pafta Bölümlemesi A3 boyutunda PDF indirmek için BURAYA TIKLAYIN
  4. İşlem tamam. Artık verinizin koordinat sistemi tanımlı. Dilerseniz Projeksiyon dönüşüm işleminizi de yapabilirsiniz. NOT: Projeksiyon sistemi dönüşümlerinde ilgili yere ait dönüşüm parametresi tanımlamazsanız birkaç metreye kadar hata verebilir. Bilginiz olsun.

Anahtar Kelimeler: itrf96, ITRF 1996, datum, projeksiyon sistemi, ArcGIS, cbs, pafta indeksi, itrf to wgs84, itrf to ed50

Kategoriler
ArcGIS

Rasyonel Yöntem ile Debi Haritası Üretme

Merhaba arkadaşlar,

Bu yazıda ArcGIS ile rasyonel yöntem kullanarak debi haritası nasıl yapılır bunu anlatacağım.

Öncelikle rasyonel yöntemde:

  • Havza büyüklüğü en fazla 5 km² (500 ha) olabilir.
  • Yağışın tüm havzaya eşit oranda (türdeş/homojen) düştüğü varsayılır.

Rasyonel yöntem ile debi hesaplanmasında kullanılan formül « Q = c · i · A » Burada
Q: Debi (m³/sn)
c: Yüzey akış katsayısı
i: 100 yıllık yinelenmeye göre suyun toplanma zamanına (Tc) eşdeğer sürede yağan yağışın şiddeti (mm/saat)
A: Havza alanı (m²)

Şimdi gelelim ArcGIS aracılığıyla her pikselin debi hesabının nasıl yapılacağına. İhtiyacımız olan yüksek çözünürlüğe sahip bir Sayısal Yükseklik Modeli (Digital Elevation Model – DEM). Adımları maddeler halinde yazıyorum:

  1. Öncelikle elimizdeki DEM’e doldurma işlemi yapıyoruz.
    ArcGIS FillArcGIS Fill Box
    Girdi verisi olarak DEM’i seçip çıktı dosya adına filldem diyebilirsiniz.
  2. Şimdi akış yönlerini belirliyoruz.
    ArcGIS Flow DirectionArcGIS Flow Direction Box
    Girdi verisi olarak doldurma işlemini yaptığımız DEM’i (filldem) seçip çıktı dosya adına flowdir diyebilirsiniz.
  3. Bu adımda rasyonel yöntemde A olarak ifade edilen su toplanma alanlarını belirliyoruz.
    ArcGIS Flow AccumulationArcGIS Flow Accumulation Box
    Girdi verisi olarak az önce belirlediğimiz akış yönleri dosyasını (flowdir) seçip çıktı dosya adına flowacc diyebilirsiniz. Burada çıktı veri tipinin FLOAT (reel sayı) ya da INTEGER (tamsayı) olması sonucumuzu çok değiştirmez. Üretilen değer birim olarak m² cinsinden olacaktır.
  4. Sıra geldi rasyonel yöntemdeki formülü Raster Calculator ile uygulamaya.
    ArcGIS Raster CalculatorArcGIS Raster Calculator Box
    Formüldeki (Q = c · i · A) değerleri ayrı ayrı giriyoruz. Örneğin, c değeri için 0,5 100 yıllık yağış değeri için 850 mm/saat ve son olarak A değeri için az önce hesapladığımız Flow Accumulation verisi. Formülü yazarken dikkat edilmesi gereken birimlerin birbirine uyumlu olması. i değerinin pay kısmı mm olduğu için m’ye çevirirken 1000’e bölüyoruz ancak payda kısmı da saat olduğundan saniyeye çevirirken 3600’e bölüyoruz. Bu nedenle tüm formülü parantez içine alıp 3,6’ya bölerek sonucun m³/sn olmasını sağlıyoruz. Formül:
    (0.5 * 850 * “flowacc”) / 3.6
    Çıktı dosya adına q100debi diyebilirsiniz.
  5. Debi Haritamızı oluşturduk ancak görünümüyle biraz oynayarak daha güzel hale getirebilirsiniz. İçerikler Tablosunda bulunan q100debi dosyasına sağ tıklayın ve özelliklerine girin.
    ArcGIS Layer Properties
    En sağda bulunan Semboloji sekmesine tıklayın. Gösterim türlerinden Sınıflandırılmış (Classified) seçeneğini seçin ve sağ tarafta bulunan Sınıflandır (Classify) düğmesine tıklayın.
    ArcGIS Symbology Classified
    Açılan pencerede sınıflandırma yöntemlerinden standart sapmayı seçin. Aralık boyutunu ise 1/4 standart sapma seçin ki 12 farklı sınıfa ayırsın ve derelerin boyutlarını çok daha iyi görebilelim.
    ArcGIS Standard Deviation ClassificationSon olarak Color Ramp (Renk basamağı kısmını) Beyaz’dan Maviye bir renk seçmenizi öneririm. Sonuç haritamız:
    ArcGIS 100 Yıllık Debi Haritası
    ArcGIS menü çubuğundaki i şeklinde görülen Kimlik (Identity) tuşuna basarak her pikselin 100 yıllık debi değerlerine bakabilirsiniz.
Kategoriler
ArcGIS

ArcGIS ile Thiessen Metodu Uygulaması

ArcGIS üzerinde, Analysis Tools => Proximity => Create Thiessen Polygons aracı kullanılarak Thiessen poligonlarını oluşturabilirsin.
Input verisi olarak meteorolojik istasyonları gireceksin, output olarak theis_poly yazabilirsin.

Theis_poly dosyasının özniteliğine “yagis”, “alan” ve “ort_yagis” şeklinde 3 adet sütun ekleyin. Alan sütununa sağ tıklayıp Calculate Geometry diyerek alanını hesaplatın. Ortalama yağışa da Field Calculator’dan “(alan/toplam alan)*yagis” şeklinde hesaplatarak ortalama yağışı bulabilir. Sonra tüm öznitelik tablosunu bir excel’e aktarabilirsiniz.

Not: Thiessen yöntemi dağlık alanlar için (orografik yağışlar nedeniyle) uygun bir yöntem değil. Bunun yerine eş yağış eğrileri (isohyet) yöntemini kullanmanızı tavsiye ederim.