Kategori: Nedir

Bu dönem yeryüzünün ilk oluşmaya başladığı jeolojik zamandır. Uluslararası Stratigrafi Komisyonu bu zamanın 4,6 milyar yıl öncesinden başlayıp 4 milyar yıl öncesine kadar devam ettiğini kabul etmiştir. Hadean sözcüğü eski Yunan mitolojisinde ölüleri egemenliği altında bulundurduğuna inanılan yeraltı tanrısı Hades’ten gelmektedir. Bu adın verilmesinin nedeni o zamanki yeryüzünün, Kutsal Kitaplarda betimlenen “cehennem” kavramına çok benzemesidir. Bu dönemde volkanik etkinlik oldukça yüksektir ve yeryüzü neredeyse tamamen eriyik durumdadır. Ayrıca gök taşları ile çarpışmalar devam etmektedir. Ülkemizde bu yaşa karşılık gelen kayaç bulunmamakla birlikte Grönland, Kanada ve Avustralya’da Hadean zamanına ait kayaçlar bulunmuştur. Bu dönemde dünyanın atmosferinin nasıl olduğu bilinmese de büyük miktarda Azot içerdiği düşüncesi genel olarak kabul görmektedir. Bu zamana ait alt dönem ve devreler yeterli bilgi bulunmamasından dolayı ayırtlanmamıştır.

Bunun yanı sıra Dünyanın uydusu olan Ay da bu dönemde ortaya çıkmıştır. Yaklaşık Mars gezegeni büyüklüğünde olan Theia adında bir gezegen ile Dünyanın çarpışması sonucunda iki büyük kütle birbirine karışmış ve Dünya şimdiki boyutuna ulaşmıştır. Bu çarpışma sonucunda kopan büyük bir kütle ise uzay boşluğuna savrulmuş, Dünyanın çekim etkisiyle yörüngeye oturarak uydumuz olan Ay’ı meydana getirmiştir. Ay yüzeyinden alınan kayaçlar ile Hawai ve Arizona’dan alınan kayaçlar birbirleriyle karşılaştırıldığında oksijen izotopları arasında bir fark olmadığı görülmüş ve Ay’ın bu çarpışma sonucu oluştuğu görüşü kabul görmüştür. Ayrıca, Theia adlı bu gezegenin Dünya ile çarpışmasıyla Dünyanın ekseninde eğiklik oluştuğuna ve bu eğiklik sonucu değişik mevsimleri yaşayabildiğimize inanılmaktadır. Theia, Yunan mitolojisinde aydınlıktan ve görüntüden sorumlu olan dişi Titan’ın adı olup gezegene bu ad verilmiştir.

Aşağıdaki videoda Kambriyen öncesi çağlar animasyonla betimlenmeye çalışılmış. İzlemenizi öneririm.

• Bir Sonraki Devir: Arkeyan
• Jeolojik Zaman Tablosu